Ysgoloriaeth y
Gymdeithas
Cymdeithas Brodwaith Cymru © 2025
Lluniwyd y wefan a’i chynnal gan H G Web Designs
Enillydd Ysgoloriaeth CBC 2023 - Lowri James,
Porth
Lowri James oedd enillydd Ysgoloriaeth Y Gymdeithas eleni (2023). Mae’n
dod o’r Porth yn y Rhondda ac ar ei blwyddyn gyntaf yn yr Ysgol Frenhinol
Gwniadwaith yn Llundain yn dilyn cwrs gradd pedair mlynedd. Cyn hynny
roedd wedi mynychu Ysgol Gyfun Cwm Rhondda ac yna coleg y Cymoedd.
Brodwaith llaw yw’r cwrs ac mae wedi bod yn creu brodwaith ers pan oedd
yn 10 oed a dywed ei bod yn cael ei hysbrydoli gan ei Chymreictod - yn
arbennig hanes, chwedlau a barddoniaeth Gymraeg yn ogystal â’i chartref
yng Nghwm Rhondda. Creodd fap llawn brodwaith llynedd oedd yn
cynnwys delweddau oedd yn ei hatgoffa o’i chartref. Mae’n mwynhau
dylunio yn fwyaf ac yna wrth ei bodd yn creu gwaith gan ddefnyddio’r
technegau mae’n ddysgu yn y coleg. Mae ganddi ddiddordeb hefyd mewn
ffasiwn ac yn hoffi cynnwys brodwaith yn ei gwaith yn y byd hwnnw gan
feddwl am ffyrdd i uwchgylchu ffasiwn mewn ffordd greadigol ac eco-
gyfeillgar.
Gan iddi ddysgu brodwaith mewn cymuned fechan hoffai’n fawr fynd ati i
rannu’r technegau arbennig yma gydag eraill mewn cymunedau bychain ac
mae ganddi ddiddordeb gweithio gyda brodwaith hanesyddol, mewn
amgueddfeydd yn arbennig.
Yr oedd y Gymdeithas yn unfrydol yn cytuno fod Lowri yn llawn haeddu’r
ysgoloriaeth eleni a dyfarnwyd rhoi y swm llawn o £500 iddi.
Ysgoloriaeth
Mae’r Gymdeithas yn cynnig ysgoloriaeth bob blwyddyn i fyfyriwr Cymraeg
sy’n mynd i goleg i ddilyn cwrs
tecstiliau. Gall yr ysgoloriaeth olygu hyd at £1000 a gellir rhannu os bydd
mwy nag un ymgeisydd yn deilwng.
Gellir rhoi cyfle i enillydd yr ysgoloriaeth arddangos ei waith ar stondin y
Mudiad yn yr Eisteddfod Genedlaethol.
Gweler y ffurflen gais am weddill y manylion a sut i wneud cais -
llawrlwythwch yma.
Enillydd Ysgoloriaeth CBC 2018 - Elin Jones, Y
Felinheli.
Mae Elin yn astudio Textiliau Lefel 4 - ym Mhrifysgol Metropolotan
Caerdydd yn gweithio tuag at gradd BA (ANRH)
Dyma ychydig o’i hanes:
Rwyf wedi bod gyda diddordeb mewn gwaith llaw ers pan oeddwn yn
fychan ac wedi mwynhau cystadlu mewn eisteddfodau trwy gyfrwng
tscstiliau. Dechreuodd fy niddordeb yn gwylio Nain yn gwnio, a phan yn
hŷn byddwn yn hoffi ymlacio trwy wnio darnau bychan fy hun a gwneud
croesbwyth.
Rwyf ar fy mlwyddyn gyntaf yn dilyn cwrs tectiliau yng Nghaerdydd ar hyn
o bryd gan ddysgu sut i ddefnyddio’r peiriannau a’r adnoddau. Hyd yn
hyn, rwyf wedi mwynhau dysgu sut i ddefnyddio’r offer yn yr ystafell
brintio gan fod hwn yn brofiad newydd i mi. Rwyf hefyd yn mwynhau
cydweithio gyda pobl sydd ar fy nghwrs, er enghraifft bu i ni gynllunio
‘surface design’ ar gan frodweithio gyda pheirant. Fy hoff math o waith
llaw yw brodwaith, rwyf yn mwynhau tynnu llun gyda nodwydd ac edau.
Rhai o’r diddordebau eraill rwyf yn eu mwynhau yw braslunio, creu
lluniau ac yn eithaf diweddar rwyf wedi dechrau ar y grefft o
‘needlefelting’. Fy mreuddwyd yn y dyfodol fuasai cael busness fy hun yn
creu gemwaith trwy decstiliau wedi graddio.
Ennillydd Ysgoloriaeth Cymdeithas Brodwaith
Cymru 2016
Llongyfarchiadau i Gwen Lloyd Thomas enillodd Ysgoloriaeth Cymdeithas
Brodwaith Cymru eleni.
Merch fferm o ardal Padog, Betws-y-Coed yw Gwen. Aeth i ysgolion Ysbyty
Ifan a Dyffryn Conwy ac yna 'mlaen i Goleg Metropolitan Caerdydd i ddilyn
cwrs gradd BA Tecstiliau. Mae ar ei hail flwyddyn ac yn cael pleser mawr yn
arbrofi gyda thechnegau gwahanol yn defnyddio sawl math o ffabrig ac
offer. Ar hyn o bryd mae'n arbrofi gyda gwahanol fathau o brintio ar ffabrig
ac yna addurno a phwythau amrywiol. Mae hi'n hoff iawn o weithio a
pheiriant neu waith llaw.
Teimlai'n ddiolchgar iawn o dderbyn yr ysgoloriaeth. "Nawr," meddai hi,"
gallaf brynu rhannau arbennig at fy mheiriant gwnio fydd yn fy ngalluogi i
arbrofi ymhellach, a chael prynu ffabrigau arbennig at fy ngwaith"
Dymuniadau gorau iddi a hwyl ar y pwytho.
Ennillydd Ysgoloriaeth Cymdeithas
Brodwaith Cymru 2017
Enillydd yr ysgoloriaeth eleni yw Elin Anghard Evans o Benegoes,
Machynlleth. Mae yn fyfyrwraig yn ei thrydedd flwyddyn ym
mhrifysgol Celf a Dylunio Caerdydd yn astudio cwrs Artist, Designer
Maker. Mae'r cwrs yn un newydd ac yn rhoi'r cyfle i fyfyrwyr arbrofi a
phob agwedd o'r Ysgol Gelf drwy weithio gyda phren, metel, cerameg,
a thecstilau cyn cymryd eu llwybr eu hunain mewn defnydd penodol.
Tecstilau oedd yn cymryd ei bryd yn benodol erbyn yr ail flwyddyn,
lledr. Mae lledr yn ddefnydd unigryw iawn, mae'n gnawd, gyda'r gallu i
gael ei drawsnewid i bob ffurf, mae arbrofi gyda'r defnydd hwn yn
rhoi pleser mawr iddi. Yn anffodus nid yw lledr yn faes eang iawn,
roedd yn awyddus i godi ymwybyddiaeth o'r defnydd hwn.
Mae gweithio gyda lledr yn rhoi rhyddid iddi i fund ati i arbrofi, a
chymysgu defnyddiau eraill gyda lleder. Mae'n rhoi boddhad mawr
iddi weld ei dyluniadau 2D yn datblygu i mewn 3D.
Yn y dyfodol hoffai barhau i greu cynnyrch lledr o waith llaw, gan
arbrofi, ac yn y pen draw, creu cynnyrch unigryw gyda stamp ei hun
arno.
Adroddiad Lowri James ar
gyfer Cymdeithas Brodwaith
Cymru.
Fy hoff ddarn o waith creais yn fy mlwyddyn
gyntaf oedd top camisol, wedi ysbrydoli gan
batrymau a delweddau darganfodais ym mhalas
‘Hampton Court’. Yn gyntaf darluniais ar safle’r
palas, yn
dogfennu unrhyw ddelwedd ddiddorol ac yna
creais y darluniad gan gymysgu patrymau
addurniadol gyda ffigwr cymerais o dapestri yn y
neuadd fawr. Dewisais i ddefnyddio gwlân yn
bennaf, gan ddefnyddio’r dechneg syml o
’couching’, weithiau yn defnyddio lliwiau
cyferbyniol i dal y gwlân i lawr. Hefyd defnyddiais
edau peiriant gwinio ar gyfer rhannau tywyllach
yn y dyluniad. Yn y prosiect yma dysgais sut i
ddefnyddio ffrâm ‘slate’ a hefyd sut i drawsnewid
lluniad manwl a haenog yn frodwaith.
Un darn o’r cwrs wedi gwahanu o’r prosiectau
creadigol yw gwersi pwyth technegol lle mae
rhaid
cyflawni pedwar ffrâm yn dangos pedwar techneg
brodwaith gwahanol. Yn y flwyddyn gyntaf mae’r
technegau yn; pwythau craidd, ‘blackwork’,
‘raisedwork’, ‘goldwork’. Fy hoff dechneg i
ddysgu oedd ‘blackwork’ oherwydd sut mae
effaith y pwythau mor wahanol i unrhyw beth dwi
wedi gwneud o’r blaen. Yn ychwanegol mwynheais
y ffrâm ‘goldwork’ am yr un rheswm.
Wrth ddysgu’r technegau yma, mae pawb yn y
grŵp yn gweithio gyda’r un patrymau, ac yna ar ôl
dysgu digon mae rhaid cymryd darluniad eich hun
a chreu, gan ddefnyddio’r dechneg. Yn y ffrâm
pwythau craidd mae darluniad fy hun yn eistedd
yn y canol.
Dysgais yn y gwersi yma sut i gyflawni edrychiad
manwl cywir a traddodiadol o ran brodwaith. Cyn
y gwersi, oeddwn i byth wedi gwneud unrhyw
frodwaith tri dimensiwn, neu wedi cyfri’r ffabric
fel sydd angen gwneud yn ‘blackwork’, yn ogystal
â nifer o bwythau newydd a ffyrdd i weithio gydag
edau wahanol. Gyda’r wybodaeth yma rydym yn
cael ein hannog i ddefnyddio’r technegau yn
ffyrdd unigryw yn ystod y prosiectau unigol sy’n
cael eu rhoi i ni. Defnyddiais ran o’r arian o’r
gymdeithas ar y prosiectau yma i brynu
deunyddiau fel ar gyfer y camisol, defnyddiais ran
o’r arian hefyd i dalu tâl stiwdio sy’n rhoi
deunyddiau ar gyfer y gwersi pwyth technegol i ni.
Ar y foment dwi’n gweithio ar ffrâm arall
‘goldwork’, yr amser yma rydym yn dysgu mwy o
dechnegau yn ogystal â datblygu ar waith
blwyddyn ddiwethaf wrth ychwanegu lliw a hefyd
gwrthrychau
amrywiol. Dwi’n mwynhau hyn ar hyn o bryd,
mae’n teimlo fel ffordd greadigol i ddefnyddio’r
dechneg.
Y prosiect dwi’n gweithio ar y foment yw cyfres o
samplau brodwaith ar gyfer casgliad ffasiwn ar
gyfer dynion, wedi ysbrydoli gan lwyau cariad
Cymraeg. Dros yr haf roedd prosiect wedi gosod i
archwilio’r thema o gasgliadau o wrthrychau,
ymwelais ag Amgueddfa Caerfyrddin i weld eu
casgliad o lwyau cariad yn ogystal ag edrych ar
rhai o fy nheulu. Cefais fy nenu i’r gwrthrychau
yma oherwydd eu harddwch amlwg ond hefyd
teimlad o ddirgelwch o ran eu hoedran a’r straeon
cyfrinachol maen nhw’n cario.
Diolch eto am eich cymorth dros y flwyddyn
ddiwethaf, roedd yr arian yn help mawr wrth
brynu deunyddiau o safon, hefyd cefais i’r arian i
ymweld ag arddangosfeydd celf a thecstilau hynod
o ddiddorol, fel enghraifft Hilma af Klimt yn y
Tate Fodern, ‘Crown to Couture’ ym Mhalas
Kensington ac eraill wnaeth fy ysbrydoli.
Oherwydd eich haelfrydedd oedd amser gen i i
ffocysu ar fy ngwaith gan fod dim angen rhannu
amser rhwng gweithio swydd rhan amser a
phrifysgol. Arhosais yn Llundain ar ôl gorffen
tymor i wneud profiad gwaith byr yn ‘Cosprop’ sef
storfa gwisgoedd ar gyfer ffilm a theledu, roedd
yr arian yn help mawr wedyn hefyd.
Dwi’n gobeithio gallwn barhau'r perthynas yma,
roeddwn i’n falch i glywed am eich cymdeithas, a
byddaf yn gadael i chi wybod sut mae’r prosiect
yn datblygu, hoffwn ddysgu mwy am eich gwaith
chi hefyd.
Dymuniadau gorau,
Lowri James.